Backgammon spelregels (voor beginners)

Het speelbord bestaat uit vier kwadranten, ieder weer bestaande uit zes driehoeken (de zogenaamde punten). De punten zijn vanuit de speler gezien genummerd van 1 (rechtsonder voor een speler die, vanuit de foto gezien, onderaan zit, voor de andere speler is het andersom) via 12 (linksonder), 13 (linksboven) tot 24 (rechtsboven). De punten 1 tot en met 6 worden het 'thuisvak'genoemd. Beide spelers hebben bij aanvang 15 schijven, die als volgt verdeeld zijn (zie de illustratie, die bezien wordt vanuit de witte speler):

De spelrichting voor beide spelers is verschillend. Eén speler (wit op de foto) speelt tegen de klok in terwijl de andere speler met de klok mee speelt. Het doel van het spel is om als eerste alle eigen schijven van het bord te verwijderen. Indien een speler al zijn schijven verwijderd heeft en zijn tegenstander nog geen enkele, wint hij een 'gammon'. Een gammon is twee keer de inzet waard. Heeft een speler al zijn schijven verwijderd en zijn tegenstander heeft niet alleen geen enkele schijf uit, maar heeft ook nog een schijf in het thuisvak van de tegenstander staan, dan wint hij een 'backgammon': een backgammon telt voor drie keer de inzet.

 

Door met twee dobbelstenen te gooien, bepaalt een speler hoeveel plaatsen hij een, twee en in sommige gevallen zelfs drie of vier schijven mag verplaatsen. Als een speler een 3 en een 6 gooit, mag hij een schijf eerst 3 en dan 6 punten opschuiven, of een schijf 3 en een andere schijf 6 punten. Hierbij is het belangrijk dat de punt waarop de schijf terecht zal komen niet bezet is door 2 of meer schijven van de tegenstander. Daarom is het ook niet toegestaan om één schijf direct 9 punten te verplaatsen; alle tussenliggende zetten moeten legaal zijn, de punt 3 plaatsen verder of 6 plaatsen verder dient vrij te zijn.
 

Indien een speler met zijn dobbelstenen gelijke cijfers gooit (bijvoorbeeld tweemaal een 5), dan telt deze worp dubbel. De speler mag dan 4 schijven over 5 punten verplaatsen. Uiteraard mag de speler dan ook viermaal met dezelfde schijf bewegen, indien dit mogelijk is.

Indien de punt waarop de schijf terecht zou komen bezet is door slechts één schijf van de tegenstander, mag de verplaatsing wel uitgevoerd worden. De schijf van de tegenstander wordt dan geslagen, en op de balk in het midden gelegd. Indien schijven van een speler geslagen zijn, moeten deze eerst weer terug in het spel worden gebracht voordat andere verplaatsingen toegestaan zijn. Het terugbrengen van schijven gebeurt door de schijf in het kwadrant rechtsboven (het verste kwadrant van de speler) terug te zetten volgens de gegooide worp met de dobbelsteen. Een worp van 1 betekent dat de schijf teruggezet mag worden op punt 24, een worp van twee op punt 23, etc. Ook hier geldt dat als deze punt bezet is door twee of meer schijven van de tegenstander, de eigen schijf niet in het spel gebracht mag worden via deze punt.
 

Als een speler slechts één van zijn twee gegooide cijfers kan uitvoeren, maar hij kan kiezen welke, dan moet hij verplicht het hoogste cijfer uitvoeren. Als een speler geen legale verplaatsing tot zijn beschikking heeft, moet hij passen.

 

Een speler mag zijn eigen schijven verwijderen van het speelbord als eerst al zijn schijven in zijn thuisvak zijn gebracht. De schijven worden dan weer verwijderd volgens de gegooide dobbelstenen: een worp van 1 en 4 betekent dat er een schijf van punt 1 en een schijf van punt 4 verwijderd mogen worden. Als de worp een punt betreft waarop geen schijf ligt, moet er een normale verplaatsing gebeuren. Als de gegooide worp echter hoger is dan het hoogste nummer van een punt waarop nog schijven aanwezig zijn, moet de speler een schijf van het nog hoogst bezette punt verwijderen. De speler die het eerste al zijn schijven van het bord verwijderd heeft is de winnaar.

Verder lezen over extra spelregels